Interpretując podobieństwa, należy zacząć od tego, w jakim kontekście zostały wypowiedziane, do kogo zostały wypowiedziane , czy ewentualnie wypowiedziano je w odpowiedzi na konkretne pytanie albo problem i pamiętać o 3 zasadach: 1. Pismo czytamy od początku do końca - więc bezpośredni adresaci nie czytali jeszcze Nowego Testamentu, tak jak my. 2. Nowsze objawienie jest budowane na starszym i stanowi jego rozwinięcie (chyba, że jest całkowicie nowe i wtedy stanowi "objawienie tajemnicy"). 3. Pismo interpretuje się przez Pismo, a nie przez nasze tradycje teologiczne.
1. Kontekst
Podobieństwo o winnicy zostało wypowiedziane w świątyni [Mat. 21:23] i jest skierowane do arcykapłanów i starszych ludu, którzy pytali Jezusa, jaką mocą czyni to, co czyni, i kto dał Mu tę moc [Mat. 21:23]. Odpowiadając Pan Jezus opowiedział najpierw podobieństwo o 2 synach, w którym oddziela arcykapłanów i starszych niechętnych Jego nauce od celników i wszetecznic, które wyprzedzają arcykapłanów do Królestwa Bożego:
"Rzecze im Jezus: Zaprawdę powiadam wam, że celnicy i wszetecznice wyprzedzają was do Królestwa Bożego. Albowiem przyszedł Jan do was ze zwiastowaniem sprawiedliwości, ale nie uwierzyliście mu, natomiast celnicy i wszetecznice uwierzyli mu; a wy, chociaż to widzieliście, nie odczuliście potem skruchy, aby mu uwierzyć" [Mat. 21:31-32]
Zarówno celnicy jak i wszetecznice byli Żydami (Pan został posłany do zgubionych owiec z domu Izraela - Mat. 15:24). Na przykład celnik Mateusz był Żydem, a wszetecznica Maria z Magdali była Żydówką. Po opowiedzeniu pierwszego podobieństwa Pan Jezus przechodzi do drugiego, które kieruje do tych samych ludzi czyli arcykapłanów i starszych ludu:
"(...) nie uwierzyliście mu, natomiast celnicy i wszetecznice uwierzyli mu; a wy, chociaż to widzieliście, nie odczuliście potem skruchy, aby mu uwierzyć. Innego podobieństwa wysłuchajcie:" [Mat. 21:32-33]
Czyli podobieństwo o winnicy jest opowiedziane do arcykapłanów i starszych ludu, którzy nie odczuli skruchy, żeby uwierzyć Mesjaszowi, tak jak to uczynili celnicy i wszetecznice pochodzący z tego samego narodu, do którego został posłany Mesjasz. Winnica była znana słuchaczom z podobieństw zawartych w księgach ST i prorocy nazywali winnicą cały lud izraelski [Iz. 5:1-7; Jer. 12:10; Ez. 19:10-11; Joel 1:1-7]. Natomiast pasterze Izraela mieli się opiekować winnicą czyli narodem:
"Pan przychodzi na sąd przeciwko starszym swojego ludu i jego książętom: To wy zniszczyliście winnicę, mienie zagrabione ubogiemu jest w waszych domach! Co wam przyjdzie z tego, że depczecie mój lud, a oblicza ubogich ciemiężycie? - mówi Pan, Pan Zastępów" [Iz. 3:14-15]
"Liczni pasterze zniszczyli moją winnicę, podeptali mój dział, mój dział rozkoszny zamienili w głuchą pustynię" [Jer. 12:10]
2. Treść
Wiedząc o tym wszystkim (tak jak wiedzieli arcykapłani i starsi ludu jako bezpośredni adresaci podobieństwa), możemy przejść do interpretacji samego podobieństwa.
Winnicą jest dom izraelski, czyli cały naród żydowski, zasadzony przez Boga. Bóg wydzierżawił go wieśniakom. "Wieśniacy" to nie jest zbyt trafne tłumaczenie słowa "georgos", które pojawia się w oryginale. W kilku miejscach tłumaczenie BW jest niestety "zaprawione tradycją". Ale dojdziemy do tego. "Georgos" to znaczy "winogrodnik", "pracownik w winnicy", "gospodarz" albo "rolnik". NIE OZNACZA natomiast ani "wieśniak" ani "naród".
Tak więc Bóg zasadził Izraela i "wydzierżawił" go - znowu mamy podobny problem. "Ekdidomi" oznacza "wydzierżawić", ale również "powierzyć" lub "przekazać". Ponieważ W tym podobieństwie właściciel pozostaje właścicielem, a wieśnacy są po prostu winogrodnikami lub opiekunami, najlepszym tłumaczeniem byłoby "powierzyć". Tak tłumaczy te pojęcia Biblia Gdańska:
"Drugiego podobieństwa słuchajcie: Człowiek niektóry był gospodarzem, który nasadził winnicę, i płotem ją ogrodził, i wkopał w niej prasę, i zbudował wieżę, i najął ją winiarzom, i odjechał precz" [Mat. 21:33]
Ekdidomi:
http://cf.blueletterbible.org/lang/lexi ... 1554&t=kjv
Georgos:
http://cf.blueletterbible.org/lang/lexi ... 1092&t=kjv
2 inne fragmenty zawierające słowo "georgos" [winiarz], w kontekście opieki nad winnicą to Jan 15:1 i II Tym. 2:6.
Czyli właściciel [Bóg] powierzył winnicę [naród izraelski jako lud Boży] winiarzom lub inaczej opiekunom albo winogrodnikom [pasterzom Izraela, opiekunom, przywódcom]. Gdy przyszedł czas zebrania owoców wydanych przez naród, Bóg posłał swoje sługi czyli ludzi, których zadaniem był sprawdzić duchowy stan Izraela - z ksiąg ST wiemy, że byli to prorocy [Mat. 21:34]. Cytowane wyżej fragmenty proroków mówią, w jakim stanie zastali winnicę i co mówili do opiekunów winnicy. Prorocy byli prześladowani i zabijani przez winiarzy (nie przez winnicę!), którzy nie przyznawali się do swoich win, mając nieskruszone serca [Mat. 21:35-36].
Bóg posłał swego Syna [Jezusa] - w podobieństwie (które jest tylko ograniczoną analogią) gospodarz (który nie jest wszechwiedzący) ma nadzieję, że winiarze [przywódcy, którzy wcześniej zabijali proroków] uszanują jego syna [Syna Bożego]. Przywódcy jednak postanowili go wyrzucić poza winnicę i zabić, mając nadzieję, że obejmą władzę nad winnicą [Mat. 21:37-39]. Czyli źli pasterze Izraela mieli nadzieję, że uda im się pozostać przy władzy na własnych warunkach - w dodatku rozpoznali Syna Bożego (popełnili grzech przeciwko Duchowi Świętemu, przypisując Synowi Bożemu dzieła diabelskie), ale zamiast skruszyć swoje serca, zabili Go.
Jezus pyta arcykapłanów i starszych ludu:
"Co uczyni Bóg [właściciel] winnicy [narodu żydowskeigo] opiekunom [przywódcom Izraela], którzy to wszystko uczynili?" [Mat. 21:40]
Ich odpowiedź jest jak najbardziej prawidłowa:
"Mówią mu: Wytraci sromotnie tych złoczyńców, a winnicę wydzierżawi innym winiarzom lub opiekunom [georgos], którzy mu we właściwym czasie będą oddawać owoce" [Mat. 21:41]
Wtedy Jezus przypomina im Słowo zapisane u proroka Izajasza:
"Rzecze im Jezus: Czy nie czytaliście nigdy w Pismach: Kamień, który odrzucili budowniczowie, stał się kamieniem węgielnym; Pan to sprawił i to jest cudowne w oczach naszych?" [Mat. 21:42]
Kamień, o którym mówią Pisma, to Mesjasz. Jezus przypomina tutaj rozmówcom Psalm 118:22-23
"Kamień, który odrzucili budowniczowie, stał się kamieniem węgielnym. Przez Pana się to stało i to jest cudowne w oczach naszych"
Kim są budowniczowie, którzy odrzucili kamień?
"W owym dniu będzie Pan Zastępów ozdobną koroną i wspaniałym diademem dla resztki swojego ludu (...). Dlatego słuchajcie słowa Pana, wy szydercy, panujący nad tym ludem, który jest w Jeruzalemie! Ponieważ mówicie: Zawarliśmy przymierze ze śmiercią i z krainą umarłych mamy umowę, więc gdy nadejdzie klęska potopu, nie dosięgnie nas, gdyż kłamstwo uczyniliśmy naszym schronieniem i ukryliśmy się pod fałszem, dlatego tak mówi Wszechmocny, Pan: Oto Ja kładę na Syjonie kamień, kamień wypróbowany, kosztowny kamień węgielny, mocno ugruntowany: Kto wierzy, ten się nie zachwieje" [Iz. 26:5-16]
Resztka ludu izraelskiego, która uwierzy w Mesjasza jako kamień węgielny, przyjmie Pana Zastępów jako swoją koronę i wspaniały diadem. Natomiast panujący nad ludem izraelskim, którzy są pewni, że nie dosiągnie ich Boża sprawiedliwość, odrzucą kamień węgielny, o który się potkną, bo będzie dla nich skałą zgorszenia, gdyż nie uwierzyli Słowu [I Piotra 2:8].
"Dlatego powiadam wam, że Królestwo Boże zostanie wam zabrane, a dane narodowi, który będzie wydawał jego owoce" [Mat. 21:43]
Królestwo Boże zostanie zabrane przywódcom ludu izraelskiego (którzy byli winiarzami) i dane narodowi, który będzie wydawał jego owoce. W zamyśle Bożym Królestwo Izraela miało być Królestwem Bożym, w którym Królem był Bóg. Nawet za czasów królów tron królewski w Izraelu był nazywany tronem Pana [I Kron. 28:5; 29:23]. Izrael był narodem świętym czyli oddzielonym dla Pana, a także królestwem kapłańskim [II Mojż. 19:6]. Jezus mówi o zmianie przywództwa, ale nie o zmianie narodu izraelskiego na inny. Sam naród przyjął Jezusa entuzjastycznie, a nawet mało brakowało, a obwołałby go królem. Tego właśnie obawiali się przywódcy i tego sam Jezus nie chciał w tym momencie.
"Wtedy ludzie ujrzawszy cud, jaki uczynił, rzekli: Ten naprawdę jest prorokiem, który miał przyjść na świat. Jezus zaś poznawszy, że zamyślają podejść, porwać go i obwołać królem, uszedł znowu na górę sam jeden" [Jan 6:14-15]
Królestwo Boże miało zostać zabrane przywódcom jak winnica winiarzom i dane w ręce innych ludzi, nazwanych przez Jezusa narodem. Tradycyjne nauczanie ewangeliczne interpretuje ten fragment tak, że Królestwo Boże ma zostać zabrane Izraelowi i oddane jakiemuś innemu narodowi, którym miałby być Kościół jako "nowy Izrael". Ale taka interpretacja jest sprzeczna z samą treścią podobieństwa, ze wszystkimi odwołaniami do wcześniejszego objawienia, z definicją narodu, a nawet z późniejszymi tekstami, które cytują ten fragment. W Biblii nie istnieje również coś takiego jak "nowy Izrael", bo Izrael jest jednym narodem pochodzącym według ciała od Abrahama, Izaaka i Jakuba. Izraelici obrzezani nie tylko na ciele, ale i na sercu, są Bożym Izraelem lub inaczej prawdziwym Izraelem i ci mają chwałę [Judah] u Boga [Rzym. 2:28-29].
Resztka Izraela z cytowanego powyżej proroctwa Izajasza o kamieniu węgielnym to są ludzie wywodzący się z tego samego narodu co przywódcy, którym odebrano winnicę [królestwo]. Apostoł Piotr był apostołem obrzezanych [Gal . 2:1-2]. Swoje listy pisze w pierwszej kolejności do odrodzonych Żydów, powołując się na wiele fragmentów ST dotyczących narodu izraelskiego i obietnic Bożych o przyszłym jego odrodzeniu [np. Oz. 1-2] - najpierw poprzez wejście wiernej resztki Izraela w Nowe Przymierze, a potem (w czasach ostatecznych) poprzez nawrócenie całego narodu. Dlatego do odrodzonych Żydów, którzy stanowią resztkę i wypełnieni proroctwa Ozeasza o odrodzeniu Izraela, który kiedyś został nazawany przez Boga "niemójlud" Piotr pisze:
"I wy sami jako kamienie żywe budujcie się w dom duchowy, w kapłaństwo święte, aby składać duchowe ofiary przyjemne Bogu przez Jezusa Chrystusa. Dlatego to powiedziane jest w Piśmie: Oto kładę na Syjonie kamień węgielny, wybrany, kosztowny, A kto weń wierzy, nie zawiedzie się. Dla was, którzy wierzycie, jest on rzeczą cenną; dla niewierzących zaś kamień ten, którym wzgardzili budowniczowie, pozostał kamieniem węgielnym, ale też kamieniem, o który się potkną, i skałą zgorszenia; ci, którzy nie wierzą Słowu, potykają się oń, na co zresztą są przeznaczeni. Ale wy jesteście rodem wybranym, królewskim kapłaństwem, narodem świętym, ludem nabytym, abyście rozgłaszali cnoty tego, który was powołał z ciemności do cudownej swojej światłości; wy, którzy niegdyś byliście nie ludem, teraz jesteście ludem Bożym, dla was niegdyś nie było zmiłowania, ale teraz zmiłowania dostąpiliście" [I Piotra 2:5-10].
Królestwo Boże nie może pozostawać w rękach ludzi, którzy odrzucają Króla. Opieka nad winnicą została odebrana arcykapłanom i starszym, którzy odrzucili Króla, i przekazana żydowskim apostołom, którzy przyjęli Króla, jako nowym winiarzom, będącym narodem wydającym owoce. Ci sami apostołowie będą sądzić naród Izraela wtedy, gdy Królestwo Boże zstąpi na ziemię [Mat. 19:28]. Królestwo Boże ma stolicę w Jeruzalem, a jego współobywatelami obok Izraelitów obrzezanych na ciele i sercu są również poganie obrzezani na sercu. Samo podobieństwo nie mówi o INNYM narodzie, ani o narodach, które miałyby otrzymać Królestwo Boże i wydać owoc. Gdyby mówiło o odebraniu Królestwa Bożego narodowi izraelskiemu i przekazaniu go Kościołowi, byłaby mowa o narodach (liczba mnoga) w opozycji do Izraela. Można raczej interpretować to w taki sposób, że przywódcy pochodzący z elit narodu zostaną zastąpieni prostymi sługami pochodzącymi z narodu. Tego samego narodu.
Pan Jezus dodaje jeszcze:
"I kto by upadł na ten kamień, roztrzaska się, a na kogo by on upadł, zmiażdży go" [Mat. 21:44]
Upadną na ten kamień ci, którzy się o Niego potkną, bo będzie dla nich skałą zgorszenia, ponieważ nie uwierzą Słowu [I Piotra 2:8]. Ci roztrzaskają się o kamień węgielny. Będą to ci sami, krórzy panuja nad ludem Izraela i którzy zawarli przymierze ze śmiercią, czując się niezagrożeni przez jakikolwiek sąd [Iz. 28:5-16]. Kamień ten upadnie na tych, którzy będa sądzeni i ci zostaną zmiażdżeni jak królestwa, opisane w Księdze Daniela:
"Za dni tych królów Bóg niebios stworzy królestwo, które na wieki nie będzie zniszczone, a królestwo to nie przejdzie na inny lud; zniszczy i usunie wszystkie owe królestwa, lecz samo ostoi się na wieki, jak to widziałeś, że od góry oderwał się kamień bez udziału rąk, rozbił żelazo i miedź, glinę, srebro, złoto. Wielki Bóg objawił królowi, co potem się stanie. Sen jest prawdziwy, a wykład jego pewny" [Dan. 2:44-45]
"A gdy arcykapłani i faryzeusze wysłuchali jego podobieństw, zrozumieli, że o nich mówi. I usiłowali go pojmać, ale bali się ludu, gdyż miał go za proroka" [Mat. 21:45]
Przywódcy Izraela doskonale zrozumieli podobieństwo. Nie mówiło ono o odebraniu Królestwa Bożego narodowi izraelskiemu, który jest w podobieństwie winnicą (i który przecież miał Jezusa za proroka zapowiedzianego przez Mojżesza, a także za Syna Dawidowego) lecz o odebraniu władzy im i przekazaniu jej tym spośród narodu, którzy uwierzą w Mesjasza. Dlatego też arcykapłani i faryzeusze usiłowali Go pojmać.
3. Wnioski
Królestwo Boże to nie tylko Kościół. Jesteśmy przyzwyczajeni do interpretacji Biblii "od końca do początku" i z punktu widzenia antysemickiej tradycji, która w środku Królestwa Bożego stawia Kościół, naród Izraela wyrzuca z Królestwa Bożego, z Mesjasza Izraela i Króla Żydów czyni Kosmicznego Chrystusa, Erę Mesjańską stara się jakoś wymazać z planu zbawienia poprzez jej alegoryzację, a podobieństwa mówiące o odebraniu władzy w Królestwie Bożym niegodnym przywódcom i złym pasterzom Izraela interpretować tak, żeby Izrael zastąpić Kościołem. Podobieństwo o winnicy jest niestety tego przykładem w wielu komentarzach i interpretacjach.
Podsumowując, moim zdaniem odpowiedź na pytanie Qustera brzmi:
Winnica - Izrael jako lud Boży
Wieśniacy [a właściwie winiarze] - przywódcy (pasterze) Izraela jako ludu Bożego
Słudzy Pana - prorocy ST
Pan [właściciel winnicy] - Bóg
Syn Pana - Syn Boży
Królestwo Boże - Królestwo Boże
Naród - Izrael Boży czyli Żydzi o obrzezanym sercu
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
